ตำหนักประถมเดิมสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2462 เป็นตำหนักแรกภายในวังเพชรบูรณ์ของสมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลกกรมขุนเพชรบูรณ์อินทราชัย (พ.ศ.2435-2466) พระราชโอรสองค์ที่ 72 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและองค์ที่แปดของสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระพันปีหลวง เมื่อทรงสำเร็จการศึกษาจากประเทศอังกฤษใหม่ๆ สมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชยังไม่มีที่ประทับเป็นส่วนพระองค์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระเชษฐาองค์โตร่วมพระราชชนนีจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานที่ดินบริเวณพระราชวังปทุมวัน และโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามวังนี้ว่า วังเพชรบูรณ์ แต่เดิมวังเพชรบูรณ์ตั้งอยู่ที่สี่แยกราชประสงค์หรือศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ในปัจจุบัน เป็นวังที่ร่มรื่นมาก ด้านหน้าวังมีพื้นที่ติดถนนพระรามที่ 1 ด้านขวาติดวังสระปทุม ด้านซ้ายติดถนนราชดำริและด้านหลังติดคลองแสนแสบ ภายในวังโปรดให้ขุดสระใหญ่ๆ สองสระ มีเกาะน้อย เกาะใหญ่ รายล้อมไปด้วยน้ำและต้นไม้ และมีบรรยากาศที่ก่อให้เกิดตำนานเล่าขานต่างๆ เช่นว่า มีนางเงือกสิงสถิตย์อยู่ในบริเวณนี้และในคืนวันเพ็ญเดือนหงายจะโผล่ขึ้นมานั่งสางผมบนเกาะ เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชสิ้นพระชนม์ลงในพ.ศ.2466 ด้วยพระชนมายุเพียง 31 ชันษา วังเพชรบูรณ์เป็นที่ประทับต่อของพระชายา ม.จ.บุญจิราธร จุฑาธุชและยังคงความร่มรื่นต่อไป จนกระทั่ง ม.จ.บุญจิราธร สิ้นพระชนม์ลงเมื่อปี 2523 และวังเพชรบูรณ์กลับคืนไปอยู่ในครอบครองของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์
ก่อนจะกลายสภาพเป็นศูนย์การค้า พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าสุทธสิริโสภาพระธิดาในสมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุช ได้ขอพระราชทานรื้อถอนบางส่วน เพื่อชะลอมาไว้ที่ซอยอัคนี ถนนงามวงศ์วาน ซอย 2 เมื่อปี 2527 ตำหนักประถมได้รับการรื้อถอนแล้วสร้างขึ้นใหม่ตามรูปแบบเดิมตามหลักสถาปัตยกรรมที่ถูกต้องโดยอาจารย์สุนนท์ ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา สถาปนิกอนุรักษ์แห่งมหาวิทยลัยศิลปากร เมื่อสถาปนิกเข้าไปสำรวจครั้งแรกได้พบว่าตัวอาคารซึ่งเป็นไม้สักทองนั้น ถึงแม้ภายนอกจะมีลักษณะเก่าคร่ำคร่าเนื่องจากยืนตากแดดตากฝนมากว่า 60 ปี แต่โครงสร้างภายในตลอดจนส่วนประกอบของตัวบ้านยังมีความสมบูรณ์เกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ โครงสร้างที่ต้องซ่อมแซมได้แก่รอยต่อของเสาบางต้นซึ่งชำรุดเพราะความชื้นเท่านั้นเอง
แหล่งข้อมูล: https://www.museumthailand.com/th/museum/Tamnak-Prathom-at-Nonthaburi
ข้อมูลสถานที่ท่องเที่ยว
พิกัด Google Map
https://maps.app.goo.gl/rJScpgCXK3NPJ3yg7
ข้อมูลการเดินทาง
การเดินทางโดยรถส่วนบุคคล จาก กรุงเทพฯ ให้ใช้เส้นทางพิเศษศรีรัช โดยให้ลงจากทางพิเศษ 2-09 เมื่อเข้าสู่นนทบุรี เขตบางเขน จะพบกับทางซอบทีมแลนด์ให้เลี้ยวซ้ายเดินทางตามเส้นทางประมาณ 800 เมตร จะพบกับซอยงามวงศ์วาน 2 ให้เลี้ยวขวา เดินทางต่อประมาณ 200 เมตรจะเจอทางแยกหน้าร้านเจ๊สุนีย์ ให้เลี้ยวขวาเข้าไปในซอยจนพบกับบริษัท Power Plus Marketing Service ให้เลี้ยวซ้ายเข้าไป 50 เมตร จุดหมายจะอยู่ทางขวา
การเดินทางโดยรถประจำทาง ให้ขึ้นรถเมล์สาย 63, 63ทด, 69, 69ทด, 104, 114, 134, 191 และ 545ร โดยลงที่ซอยอัคนี ซอยงามวงศ์วาน 2 ให้เข้าซอบ ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขางามวงศ์วาน เเละเดินทางไปยังซอยงามวงศ์วาน 2 จนพบกับร้านเจ๊สุนีย์ ให้เลี้ยวซ้ายจนพบกับบริษัท Power Plus Marketing Service ให้เลี้ยวซ้ายเข้าไป 50 เมตร จุดหมายจะอยู่ทางขวา
